Onze eerste repetitieweek van dit seizoen. Samen met stadsdramaturg Kim, kunstenaar André en acteur Peter boog ik me over de komende Salon en formuleerde inhoudelijke gedachten over de Ontmoeting die daarop volgt. Blij als een kind om weer samen te zijn! Hier draait het om. Theater maken. Geheel op mijn eigenzinnige wijze.
Alsof we jaren elkaar niet hebben gezien, kijken we elkaar in de ogen en het voelt tegelijk alsof we nooit uit elkaar zijn geweest. Wij zijn geen diesel die op gang moet komen maar een speedboat die op volle kracht vooruit gaat. Zo snel dat ik af en toe achterover sla. Ook het thema het ons niet gemakkelijk. Wat is afwijkend gedrag? Wij proberen die vraag te beantwoorden door ons in een gigantisch oceaan te plaatsen dat men De Psychiatrie noemt. Zo groot dat je niet beseft dat er na het verste zicht nog duizenden vergezichten bestaan. Maar zodra je die druppel vindt, de druppel die deze gehele oceaan bevat, dan heb je maar één hand nodig om hem te dragen.
'Iedereen kent hem wel: de onverwoestbare witte plastic stoel'
Deze week vond ik die druppel in de metafoor van de plastic stoel. Iedereen kent hem wel. De onverwoestbare witte plastic stoel die rondslingert in tuinhokjes, onder partytenten, op afvalbelten of op straat. Op de psychiatrische afdeling van het AMC zag ik bovenstaand kunstwerk hangen. Een foto met daarop twee witte plastic stoelen, alsof ze er altijd al hebben gestaan. Eentje stevig leunend tegen de muur, alsof hij op een plein uitkijkt over de mensen. Afwachtend, zichzelf beschermend door zich niet te mengen. De ander liggend, voorover gevallen. Men is vergeten dat hij bestaat en niemand beseft dat hij het wellicht fijn vindt om rechtop te staan. Want het is toch maar zo’n plastic stoel met op de zitting een bruine plas regenwater. Ze staan daar, jaar na jaar, onverwoestbaar. Functioneel maar toch vergeten.
Psychiater Jeroen Kloet vertelde ons dat de daadwerkelijk psychische stoornissen in onze samenleving al honderden jaren bestaan. Jaar na jaar blijft het percentage, van mensen die daar onderhevig aan zijn, gelijk. Onverwoestbaar. “Ze hebben het evolutionair wel lang volgehouden, dan moet er toch een functie zijn? Maar willen wij die zien?”
Ineens zag ik deze week de wonderlijke schoonheid van deze plastic stoel. Er staat ook zo een verloren in mijn tuin. Want ik heb mooie moderne en dure houten stoelen. Die vind ik mooi. Maar waarom? Wat als iedereen de plastic stoel weer op zijn terras zet, hoe lang zal het dan duren voordat hij ook weer trots en helder wit op mijn terras staat?